Borgholm is de enige stad op het eiland Öland. In de 12e eeuw werd begonnen met de bouw van een burcht in Borgholm. Deze diende ter verdediging tegen vijandige schepen en ter bescherming van handelsposten zoals Kalmar. In de middeleeuwen onderging deze burcht verschillende uitbreidingen. Verschillende koningen hebben hier ruime tijd verbleven. Het was afwisselend eigendom van Zweden en van Denemarken. In de 16e eeuw beval koning Johan III de ombouw van deze burcht tot een renaissancekasteel.
Hier bevindt zich het Ölands Museum. Dit openluchtmuseum is een dorpje met zorgvuldig gerestaureerde gebouwen uit de 18e en 19e eeuw. Het geeft een mooi beeld van hoe het leven op Öland vroeger was. Niet alleen zijn de huizen, schuren en stallen gerestaureerd, maar ook het interieur, de machines en het gereedschap die gebruikt werden worden getoond. De toegang tot het museum is via de shop. Hier worden ook souvenirs, boeken, handwerk en postkaarten verkocht.
Het dorpje Borgs By ligt in de gemeente Algutsrum en bestaat eigenlijk uit twee boerderijen. Maar toch is het een historisch belangrijke plaats. Al sinds de prehistorie leefden hier mensen, maar de boerderijen die er nu nog staan dateren uit de 19e eeuw en zijn gebouwd volgens een typisch patroon. Op een smal stuk land bouwde men stallingen en schuren met een rieten dak in een U-vorm, met de gesloten kant naar de straat.
In het midden van de jaren 1800 waren er meer dan 2000 molens op Öland, vandaag nog ongeveer 400. Het zijn bijna allemaal houten standaardmolens. Heel de molen hangt vast aan de centrale zware houten balk. Deze rechtopstaande zware balk wordt op zijn plaats gehouden door schuin geplaatste stutten onderaan. Deze stutten rusten op stenen of rotsblokken. Om de molen te kunnen draaien is er een staart aangemaakt, ook de trap naar boven zit op deze staartbalk. De meeste werden gebruikt om graan te malen.
Er zijn veel stenen muren op Öland. Er zijn echter 2 soorten. De oudste dateren uit de Middeleeuwen. Ze dienden om de akkers van het dorp te beschermen tegen de grazende dieren. Tegenwoordig laten wij onze dieren grazen in omheinde weiden en zetten geen omheining rond onze akkers. In de Middeleeuwen deed men het net andersom. Deze muren zijn vaak gebogen. De andere soort ontstond in de 19° eeuw, toen er na de landhervorming op Öland nog veel muren werden bijgebouwd.
Langs de weg 136 aan de oostkant van Öland vind je iets boven Norra Kvinneby een parkeerplaats met een toilet. Tegenover de parking is de ingang van een reservaat. Je kunt hier je auto achterlaten en te voet verder ofwel met de auto naar Frösslunda. Het is nog enkele km rijden tot je aan de fraai gerestaureerde brug uit kalksteen komt. Deze brug ligt over een beek die water aanvoert dat uit de Alvar komt.
Dit gebied is ongeveer 260 km2 groot, 37 km lang en 15 km breed en neemt ongeveer één vierde van Öland in. Stora wil zeggen groot en Alvar wil zeggen een gebied van kalkstenen ondergrond, bedekt met een dun laagje aarde en korstmossen. Deze platte kalksteenweiden hebben soms de vorm van een mozaïek.
Hier staat een burcht die al gebruikt werd in de 4e eeuw. Er is een grote parking, de ingang naar de burcht is via de shop. In de jaren 1960 en 1970 werd de burcht opgegraven, gerestaureerd en opengesteld voor het publiek. De ringvormige burcht bezoeken doe je aan de hand van een gedetailleerde brochure, die je in verschillende talen kunt krijgen na betaling van het entreegeld. Na een wandeling van enkele honderden meters kom je aan de burcht.
Dit is het meest zuidelijke plaatsje op Öland. Koning Gustav Vasa bouwde 5 Koninklijke manors op Öland, Ottenby was er één van en is nog steeds eigendom van de staat. Ottenby is de grootste boerderij van Öland. Het hele domein is een natuurreservaat, waarvan de noordelijke grens de Karl X Gustav muur is. Je kunt je wagen parkeren aan het begin van het reservaat en de laatste 2 kilometers naar het uiterste zuidelijke punt te voet gaan, ofwel met de wagen verder rijden. De tocht door dit vogelreservaat is prachtig, een weidelandschap met rotsen en kleine struiken.
In het begin van de 18e eeuw werd deze muur gebouwd om de damherten enkel in zuidelijk Öland te laten verblijven. Hij loopt van de ene kust naar de andere en wordt enkel doorbroken waar er een weg doorheen loopt. Deze muur van 2m hoog is volledig gebouwd uit kalksteen, materiaal dat er genoeg te vinden was in de Alvaret. Niettegenstaande deze muur zijn er altijd herten geweest aan beide kanten van de muur.
Dit dorpje bereik je door op weg 136 de afslag naar Risingehamn te nemen. Zoals nog op andere plaatsen in Öland, zijn hier de stallen en schuren gebouwd met kalkstenen. Niet verwonderlijk omdat er zo weinig bomen op Öland waren en kalksteen genoeg voorradig was. De woonhuizen werden echter nooit in kalksteen opgetrokken. Risingehamn is een klein haventje zoals er meer zijn op Öland.
Als je weg 136 oversteekt kom je in de Stora Alvaret. De weg volgt de oude spoorwegbedding. De spoorlijn werd gebruikt tussen 1910 en 1960, vooral om suikerbieten te vervoeren. Na 2km kom je aan een parkeerplaats. Hier kan je te voet de Alvaret verkennen, de wandelwegen zijn gemarkeerd.
Dichtbij Vickleby vind je de Karlevi Runensteen. Deze steen is één van de merkwaardigste runenstenen in Zweden. De inscripties op deze steen dateren van de jaren 1000 en de tekst op de runensteen is gedeeltelijk in dichtvorm en gedeeltelijk in proza. Op de achterkant van de steen staat een inscriptie in niet-runen en deze wil waarschijnlijk zeggen: “in de naam van Jezus.” Dit type van steen vind je normaal niet op Öland wel aan de andere zijde van de Kalmarsund.
Dit dorpje heeft een mooie kerk en een prachtige dorpsstraat. Recht tegenover de kerk is een grote parkeerplaats voor auto’s. Hier kan je een wandeling beginnen in de Stora Alvaret via een trap over een muur. Een bord naast de ingang geeft je meer informatie over fauna en flora.
Vanaf hier kun je naar Bejershamn rijden, een natuurreservaat. Hier zijn vele waadvogels. In de lente en herfst is dit een mooie plaats om de overtrekkende vogels te spotten.
Een fort dat gebouwd werd in de IJzertijd. Het fort is een halfronde stenen muur van enkele meters hoog die als afweer diende. Aan de westelijke kant vormen de kliffen een natuurlijke verdediging. Het fort bleef in gebruik tot in de 17e eeuw. In de Middeleeuwen werd het fort nog versterkt omdat Öland toen belaagd werd door piraten.
Dit dorp passeer je als je weg 136 volgt naar het zuiden van Öland. Het dorp ligt op de grens tussen het vruchtbare gebied langs de kust en de Alvaret. Op een heuvel staan enkele molens naast een picknickplaats. Iets verder ligt Mysingehög. Hier ligt een grafveld dat waarschijnlijk uit het Bronzen tijdperk stamt. Dit grafveld is het tweede grootste grafveld op Öland. Vanop de heuvel heb je een mooi uitzicht. Je ziet zowel de zee, het vruchtbare land van Mörbylånga als de dorre vlakte van de Alvaret.
Dit dorpje is een mooi voorbeeld van een lineair dorp op Öland. Een lineair dorp is niet typisch voor Öland, het kwam ook voor in Denemarken en andere delen van Zweden. Hoe de huizen in zulke dorp werden gebouwd, werd opgelegd door een code, de regels van de oude Östgötacode: de wettige locatie. Deze code legde het plan voor een dorp vast. Zo legde ze ook de breedte op die de boerderij langs de staatkant moest hebben, zodat het deel van de boerderij ten opzichte van het dorp duidelijk was.
Hier is de grond heel vruchtbaar. Er worden uien, bruine bonen, suikerbieten en aardbeien geteeld. We hebben zelf gezien dat in juni hier de aardbeien door vele handen worden geplukt. Mörbylånga bereik je door weg 136 in Bårby te verlaten en richting kust te rijden.