Ystad

Ystad is de stad van Kurt Wallander, de fictieve politie-inspecteur uit de boeken van Henning Mankell.Wij hebben deze stad twee maal bezocht en parkeerden steeds aan het bureau voor toerisme op het Sankt Knuts Torg. Van hier wandelden we naar het Stortorget in het centrum van de stad.

Det gamla rådhuset (oude stadhuis) bevindt zich op het Stortorget, dat al sinds de middeleeuwen het centrum van Ystad was. Het oude stadhuis in neoclassicistische stijl domineert de westkant van het plein. Het gebouw dateert uit de 14^e eeuw, werd grotendeels verwoest door Zweedse troepen in 1569 en in de jaren 1570 terug opgebouwd.

Eveneens op het Stortorget bevindt zich de Maria Kyrka, een middeleeuwse Lutherse kerk en de belangrijkste kerk van Ystad. De bouw begon rond 1200. Oorspronkelijk was het een Romeinse basiliek met plat dak, maar in 1275 kreeg het middenschip een gewelf. De preekstoel is één van de belangrijkste barokwerken van Skåne.
Het kostbaarste stuk van de kerk is de gotische kroonluchter van het einde van de 13^e eeuw. De kroonluchter werd tentoongesteld op de wereldtentoonstelling in Parijs in 1867. De muren van de kerk zijn versierd met familieportretten van invloedrijke mensen. De vloer van de kerk bevat ongeveer 40 grafstenen uit de 17^e en 18^e eeuw. Vlak vóór de kerk ligt een pleintje met vakwerkhuizen. De achterkant komt uit in de Lilla Norregatan .

Op het S:t Petri Kyrkoplan bevindt zich het Gråbrödraklostret: we hebben hier enkel de tuin bezocht. Kerk en klooster waren gesloten en gaan pas in de namiddag open (dagelijks van 12 tot 17 uur, zaterdag en zondag van 12 tot 16 uur). Het klooster werd in het midden van de 13^e eeuw gesticht door franciscanen. Het is één van de oudste bewaard gebleven kloostergebouwen van Zweden. De abdijkerk is het oudste deel van het gebouw en wordt als museum en als kerk gebruikt. De kloostertuin bevat een kruidentuin met geneeskrachtige kruiden en een rozentuin.

De Stora Östergatan is een voetgangers- en winkelstraat. In de 20^e eeuw was Ystad gedurende korte tijd één van de grootste filmsteden van Zweden. In de Stora Östergatan staat de bioskoop Scala, de oudste bioskoop van Zweden. Deze werd in zijn originele toestand gerestaureerd, maar uitgerust met moderne techniek.

Via de Stora Östergatan en Apgränd gaan we naar het idyllische Åfåran (een zeer smal straatje met kleine, oude huisjes met stokrozen tegen de gevels).

We keren op onze stappen terug en gaan via de Stora Östergatan verder naar de Österportstorg, waar det nya rådhuset (het nieuwe stadhuis) staat. Het nieuwe stadhuis werd begin 19^e eeuw in empirische stijl gebouwd als privéwoning van handelsman Carl Martin Lundgren en wordt daarom ook het Lundegrenska-paleis genoemd. Het grootste deel van het midden werd gebruikt als woning, terwijl de twee vleugels voornamelijk dienden als opslagplaats. Het huis werd in 1821 door de stad gekocht om als school te worden gebruikt. Uiteindelijk werd het in 1921 als stadhuis in gebruik genomen.
Op de hoek van Pilgränd en Stora Östergatan staat Per Helsasgård, een groot oud vakwerkhuis met pittoreske binnentuin, waar verschillende restaurants en winkeltjes gevestigd zijn, vooral antiek en vintage.

Langs de Sjömansgatan, dicht bij de jachthaven, staat het Theater. Dit neoclassicistische gebouw stamt uit 1894. Het is, samen met het theater van Drottningholm, één van de enige theaters in Zweden die over een toneeltechniek uit de 19e eeuw beschikken.

De haven met de Kallbadhusbryggan ligt iets voorbij het Theater, eveneens aan de Sjömansgatan, maar over de spoorweg. Het oude kallbadhus met pier is in 1904 door een storm verwoest en in zee verdwenen. De pier voor het nieuwe kallbadhus werd in 2004 aangelegd. Het nieuwe kallbadhus staat er nog steeds niet.

Iets buiten het centrum, in de Elis Nilssons väg, liggen de Ystad Studios. Hier kan men filmsets van o.a. Wallander en Bron zien. In 1991 schreef Henning Mankell de eerste van twaalf boeken over Kurt Wallander, inspecteur bij de politie van Ystad. Tussen 2004 en 2014 werden in totaal 44 films opgenomen in Ystad en omgeving. De hoofdrol werd gespeeld door Krister Henriksson (in de Zweedse versies) en Kenneth Branagh (in de Britse versies).